به طور کلي هرگونه آثار برجاي مانده از آسيبهاي پوستي يا زخمها را اِسکار مينامند .اسکارها به عنوان بخشی از روند بهبودی بدن ایجاد می شوند. بدن شما سلول های جدید می سازد تا پوست آسیب دیده را ترمیم کند و شکاف های ناشی از آسیب را ببندد. اسکارها در هر شکل و اندازه ای وجود دارند. آنها می توانند ناشی از تصادف، سوختگی، جراحی، آکنه و بیماری باشند. روش های درمانی مختلف می توانند جای زخم را کمترکنند.
علت ماندن جای زخم چیست؟
اسکارها به عنوان بخشی از فرآیند بهبود پس از بریدگی یا آسیب دیدگی پوست ایجاد می شوند. بافت اسکار عمدتا از پروتئینی به نام کلاژن ساخته شده است.
اسکارها در هر شکل و اندازه ایجاد می شوند. برخی از اسکارها بزرگ و دردناک هستند، در حالی که برخی به سختی قابل مشاهده هستند. افرادی که پوست تیره دارند (به ویژه افرادی که دارای میراث آفریقایی، آسیایی یا اسپانیایی هستند)، و همچنین افراد مو قرمز، بیشتر در معرض اسکارهای کلوئیدی هستند. کلوئیدها اسکارهای برجسته ای هستند که رشد کرده و فراتر از ناحیه آسیب دیده گسترش می یابند.
اسکارها چقدر شایع هستند؟
تقریباً همه افراد دچار نوعی اسکار می شوند، چه در اثر تصادف، یک عمل جراحی، آکنه، سوختگی، یا بیماری مانند آبله مرغان. جای زخم بر افراد در هر سن و جنسیت تاثیر می گذارد.
علائم اسکار چیست؟
وقتی اسکار برای اولین بار روی پوست ایجاد میشود، معمولاً صورتی یا قرمز است. با گذشت زمان، رنگ صورتی محو میشود و جای زخم کمی تیرهتر یا روشنتر از رنگ پوست میشود. در افرادی که پوست تیره دارند، اسکارها اغلب به صورت لکه های تیره ظاهر می شوند. گاهی اوقات زخم ها خارش دارند و ممکن است دردناک یا حساس باشند.
ظاهر یک اسکار به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- آسیب یا رویدادی که باعث ایجاد اسکار شده است، مانند جراحی، سوختگی یا آکنه شدید.
- اندازه، شدت و محل زخم.
- درمانی که برای زخم دریافت کرده اید، مانند بخیه یا بانداژ.
- سن، ژن، قومیت و سلامت کلی شما.
انواع اسکار چیست؟
جای زخم می تواند در هر نقطه از پوست ایجاد شود. انواع مختلفی از اسکار وجود دارد، از جمله:
اسکار انقباضی:
اغلب پس از سوختگی ایجاد می شود، اسکار انقباضی باعث سفت شدن (انقباض) پوست می شود. این اسکارها می توانند حرکت را دشوار کنند، به خصوص زمانی که جای زخم به عضلات و اعصاب وارد شود یا روی یک مفصل رخ دهد.
فرورفته (آتروفیک):
این اسکارهای فرورفته اغلب ناشی از آبله مرغان یا آکنه هستند. آنها شبیه گودال های گرد یا فرورفتگی های کوچک در پوست هستند. اغلب روی صورت ایجاد می شوند. اسکارهای آکنه ممکن است با افزایش سن بیشتر مشخص شوند زیرا پوست به مرور زمان کلاژن و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد.
اسکار صاف:
اگرچه ممکن است در ابتدا کمی برآمده باشد، اما این نوع اسکار با بهبودی صاف می شود. اسکارهای صاف اغلب صورتی یا قرمز هستند. با گذشت زمان، ممکن است کمی روشن تر یا تیره تر از پوست اطراف شوند.
کلوئیدها:
این اسکارها در بالای سطح پوست قرار می گیرند و در خارج از ناحیه زخم پخش می شوند. بافت اسکار بیش از حد برجسته می شود .
اسکار برجسته (هیپرتروفیک):
هنگامی که انگشت خود را روی آن می گذارید، می توانید یک اسکار هیپرتروفیک را احساس کنید. این اسکارهای برجسته ممکن است با گذشت زمان کوچکتر شوند، اما هرگز به طور کامل صاف نمی شوند. بر خلاف کلوئیدها، آنها رشد نمی کنند یا فراتر از ناحیه زخم گسترش نمی یابند.
ترکهای پوستی ( استرچ مارک ):
وقتی پوست به سرعت منبسط یا کوچک میشود، بافتهای همبند زیر پوست آسیب میبینند. علائم کشش اغلب در دوران بارداری، بلوغ یا پس از افزایش یا کاهش وزن زیاد ایجاد می شود. معمولاً روی سینهها، شکم، رانها و بازوها ظاهر میشوند.
آیا جای زخم و اسکار قابل درمان است؟
چندین روش درمانی می توانند جای زخم را کوچکتر یا کمتر به چشم بیاورند. ممکن است یک درمان یا ترکیبی از چند روش درمانی توصیه شود. درمان اسکار به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع، اندازه و محل اسکار.
- این که آیا جای زخم برای شما درد ایجاد می کند یا بر توانایی شما برای حرکت تأثیر می گذارد.
- سن شما و سن زخم.
راه های درمان اسکار چیست؟
درمان ها می توانند اندازه یا ظاهر اسکار را کاهش دهند، اما جای زخم هرگز به طور کامل از بین نمی رود. برخی از درمان ها از ایجاد اسکار به هنگام بهبود زخم جلوگیری می کنند. درمان اسکار عبارتند از:
درم ابریژن:
درم ابریژن یک درمان رایج اسکار آکنه است، درم ابریژن لایه بالایی پوست را با “سنباده زدن” ملایم پوست از بین می برد. این روش پوست را نرم و صاف می کند و می تواند ظاهر جای زخم را بهبود بخشد.
تزریق کورتون:
پزشک دارو را مستقیماً به جای اسکار تزریق می کند و آن را کوچکتر و صاف تر می کند. تزریق کورتیکواستروئید می تواند اندازه اسکارهای کلوئیدی را کاهش دهد.
درمان های لیزری:
چندین نوع درمان با لیزر و نور می توانند جای زخم ها (از جمله اسکار آکنه) را کمتر به چشم بیاورند. لیزر درمانی از طول موج خاصی از نور برای ایجاد یک عمل خاص در پوست استفاده می کند. پرتو V یک لیزر رنگی پالسی با طول موج 595 نانومتر (نانومتر) است که رگ های خونی کوچک پوست را هدف قرار می دهد. گاهی اوقات این اسکارها صورتی یا قرمز باقی میمانند، زیرا رگهای خونی جدیدی که برای بهبود زخم ایجاد شدهاند، پس از انجام کار هرگز فروکش نمیکنند. این لیزر می تواند رگ های کوچک را از داخل به بیرون سوزانده تا آنها را از جای زخم پاک کند و اجازه دهد رنگ صورتی یا قرمز محو شود. این عمل همچنین ممکن است به صاف شدن جای زخم کمک کند. لیزرهای دیگر (مانند لیزر فراکسل) میتوانند ستونهای کوچکی از بافت درون اسکار را تبخیر کنند تا رشتههای کلاژن را بشکنند و اجازه دهند اسکار بازسازی شود و انعطافپذیرتر شود. درمان ها همچنین می توانند به درد، خارش و حساسیت کمک کنند.
لیزردرمانی ممکن است باعث هایپرپیگمانتاسیون (تیره شدن پوست) یا هیپوپیگمانتاسیون (روشن شدن پوست) در افرادی شود که پوست تیره دارند. قبل از شروع درمان با پزشک در مورد عوارض جانبی صحبت کنید.
فشار درمانی:
بانداژ، پانسمان یا جوراب الاستیک در طول فرآیند بهبودی زخم را تحت فشار قرار می دهد. فشار از تشکیل اسکار جلوگیری می کند یا اندازه آن را کاهش می دهد. ماساژ درمانی همچنین می تواند به شکستن بافت اسکار کمک کرده و به بازسازی آن کمک کند.
جراحی اصلاحی اسکار:
طیف وسیعی از روش های جراحی می تواند یک اسکار را حذف کند، ظاهر آن را بهبود بخشد یا پوست را از ناحیه دیگری (پیوند پوست) پیوند بزند.
کرم ها و پمادهای موضعی:
استفاده از پماد سیلیکون روی جای زخم آن را کوچکتر می کند یا از تشکیل آن جلوگیری کند. پزشک استفاده از کرم یا ژل سیلیکونی یا ورقه ژل سیلیکونی را در ناحیه مورد نظر توصیه می کند.
آیا می توانم از ایجاد اسکار پیشگیری کرد؟
شما میتوانید خطر ایجاد اسکار پس از آسیب را کاهش دهید. اگر جای زخم ایجاد شود، مراقبت دقیق می تواند جای زخم را کمتر به چشم بیاورد.
برای کاهش خطر اسکار، باید:
- به پزشک مراجعه کنید: اگر زخمی دارید که ممکن است جای زخم باقی بماند، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به بخیه ها یا بانداژهای مخصوص برای نگه داشتن پوست در حین بهبود نیاز داشته باشید. بخیه ها می توانند جای زخم را به حداقل برسانند. هنگام مراقبت از بخیه حتماً دستورالعمل های پزشک را دنبال کنید. بسته به نوع و محل زخم ممکن است به آنتی بیوتیک های خوراکی یا موضعی برای جلوگیری از عفونت نیاز داشته باشید.
- زخم را تمیز کنید: محل را با آب و صابون بشویید. هرگونه کثیفی یا خون خشک شده را پاک کنید و روی زخم بانداژ کنید تا میکروب ها از بین بروند. با بهبود زخم حتماً بانداژ را مرتباً عوض کنید.
- زخم را مرطوب نگه دارید: استفاده از وازلین یا پدهای سوختگی مرطوب از خشک شدن بیش از حد زخم و ایجاد دلمه جلوگیری می کند. دلمه می تواند جای زخم را بدتر کند.
- از آن در برابر آفتاب محافظت کنید: جای زخم را بپوشانید یا برای محافظت از آن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند جای زخم را تیره تر کند. قرار گرفتن در معرض مکرر خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.
- به تغذیه خود اهمیت دهید: داشتن سطوح پایین ویتامین D یا C در بدن شما می تواند جای زخم را بدتر کند . شما به پروتئین با کیفیت بالا و کافی در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا به پوست شما کمک کند آنچه را که برای بهبودی لازم است بسازد.
آیا جای زخم ها به مرور زمان محو می شوند، کوچک می شوند یا کمتر دیده می شوند؟
برخی از اسکارها ماه ها یا سال ها بعد مشکل ایجاد می کنند. با رشد مجدد انتهای عصب، جای زخم ممکن است دردناک یا خارش دار شود. سرطان پوست می تواند در اسکارها به خصوص در اسکارهای سوختگی ایجاد شود. برای جلوگیری از سرطان پوست، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید یا جای زخم خود را درمان کنید.
چه زمانی باید در مورد جای زخم به پزشک مراجعه کنم؟
اگر ظاهر اسکار شما را آزار می دهد، فکر درمان باشید. همچنین اگر جای زخم تغییر کرد یا دردناک، حساس، خارش یا عفونی شد، به پزشک مراجعه کنید. و اگر متوجه خال، کک و مک یا رشد روی اسکار یا نزدیک آن شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه سرطان پوست باشد که می تواند به صورت اسکار رشد کند.
اگر اسکار کلوئیدی داشته اید، یعنی بدن شما کلوئیدساز است. قبل از سوراخ کردن، خالکوبی یا جراحی انتخابی (مانند جراحی زیبایی) به پزشک اطلاع دهید.
خلاصه کلام:
اگر از ظاهر یک اسکار ناراضی هستید به پزشک خود مراجعه کنید.مجبور نیستید با جای زخمی که شما را آزار می دهد زندگی کنید. چندین درمان موثر میتوانند جای زخمها را صافتر یا کمتر به چشم بیاورند. بعد از درمان، ممکن است اصلا متوجه جای زخم نشوید. اگر جای زخم باعث ناراحتی می شود یا حرکت را برای شما دشوار می کند، با پزشک مشورت کنید. درمان ها می توانند حرکت را بهبود بخشند و درد را تسکین دهند. همیشه از جای زخم در برابر نور خورشید محافظت کنید تا خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهید.
اگر برای اجرای اصول و راههای مراقبت از بدن و مراقبت از پوست به کمک نیاز دارید،به فروشگاه اینترنتی آیریک تجهیز ورود کنید و برای انتخاب بهترین محصولات با کارشناسان آیریک تجهیز در تماس باشید.
منبع: Scars